#หอมแก้มวันเก่า
โดย คีต์ คิมหันต์
เขาโยนกระเป๋าเป้ไว้บนแคร่ไม้ไผ่ วางกระเป๋าแท็ปเล็ตพิงเป๋าเป้นั่นไว่
"แม่ ออกไปนาจักคาวเดอ" กอดแม่ที่กำลังนั่งต่ำหูกแพรไหม
"อย่ามาค่ำหลายล่ะ" แม่เงยหน้ามาสั่งความ
มุดรั้วปูนไปตามทางที่เคยขี่หลังควายบ่ได้ เลยออกมาทางปูนที่เชื่อมบ้านใหญ่กับบ้านน้อย หมู่บ้านพี่น้องกัน เรียกชื่อตามจำนวนคนอยู่อาศัย ซึ่งก็ขึ้นกับระยะเวลาการตั้งหมู่บ้าน
เลี้ยวขวาผ่านห้องแถวทางซ้ายต่อด้วยตึกขายยา ตรงข้ามกันแม่นร้านขายปลาแม่จิต
เลยมาจักหน่อยเลี้ยวขวา มาตามทางหลังตลาดสดเทศบาล ทางซ้ายคือบ่อและโฮงประปา
ถัดไปเป็นอาคารตลาดสด และสนามหญ้าที่แต่ก่อนผู้เฒ่าจะเรียกสนามม้า เพราะครูและคนมีม้าจะเอาม้ามาเลี้ยงมาวิ่งแข่งกัน ริมรอบขอบสนามมีต้นหางนกยูงขึ้นเป็นแถว ยามเดือนพฤษภาเปิดเทอมใหม่ ต้นหนุ่มสาวจะออกดอกเป็นพวงแดงระย้าย้อยชวนชม
เขาเดินมาใกล้ถึงทางแยกตรงต้นแต้ใหญ่ ทางขวาเป็นอาคารห้องแถวพาณิชย์ของเทศบาล ตอนนี้ปล่อยร้าง เพราะเทศบาลมีปัญหากับราชพัสดุ ที่น่ะเป็นดินราชพัสดุ แต่อาคารเป็นของเทศบาล
ชาวบ้านที่เคยเช่าขายของร้องโอดโอย ไม่มีที่ทำกินต่อ นายกบอกทางราชพัสดุให้เคลียร์กันแต่ไม่ลงตัว ยุ่งยากหลาย เลยหยุดปล่อยให้เช่า ปล่อยทิ้งไว้เฉยๆ มองเข้าไปมันดูเหงาเศร้าพิกล
เช่นเดียวกันถนนต้นแต้ใหญ่ด้านหน้าอาคารที่แยกออกจากทางหลวงทางทิศเหนือทอดแบ่งเขตตลาดกับโรงเรียนประถมยาวไปทางทิศใต้จนหายเข้าไปในประตูโขงวัดเขวาน้อย
แต่ก่อน ถนนนี้ ช่วงจากทางหลวงยาวมาจนสุดตัวอาคารราชพัสดุนี้ เป็นตลาดนัดวันศุกร์ ก็ถูกไล่ที่ ไปใช้ถนนคั่นกลางระหว่างโรงเรียนประถมกับสวนสาธารณะหน่วยสันติสุขแทน
บ่ายๆ ของศุกร์นี้ ตอนนี้จึงเงียบจ้อย
เด็กชายเคยขี่ควายออกจากคอกใต้ถุนบ้าน ผ่านเดิ่นลานหน้าบ้านลุงป้า
เลี้ยวขวาตรงทางระหว่างชายคาบ้านป้าตุ่นกับบ้านป้าปัน ตัดผ่านลานดินพ่อใหญ่แก้วราชาปิ้งไก่
ผ่านข้างบ้านพ่อใหญ่พราหมณ์หมี ทะลุสู่สนามหญ้าเจ้าชู้หลังตลาด (แต่ตอนนี้เป็นโรงประปา)
ลัดเฉียดชายคาตลาด เข้าสู่ทางดินหินแห่ข้างรั้วโรงเรียน
เลี้ยวขวาข้างทางหลวงหินแห่เช่นกัน ฟัดเชือกบอกควายให้เดินตรงไป
สุดรั้วหน้าโรงเรียนมีทางสี่แยก ยังตรงไปก่อน ผ่านหน้าป่าช้าเก่า (ตอนนี้เป็นเขตโรงพยายาล)
ผ่านสนามขี้ไก่เดียนจนสุดเขตหน้าที่ว่าการอำเภอ จึงข้ามทางหลวง ตัดลัดเดิ่นหญ้าที่ดินพ่อใหญ่ปุ่ง (ตอนนี้เป็นของเจ้กสิทธิ์พ่อค้าหอมแดงที่พำนักในตัวเมืองสีเกด)
ลงทางดินทราย ไล่ควายไปทางขวา มุ่งสู่ตีนป่าสวนใหญ่สวนน้อย ที่ต้นยางขึ้นเป็นกลุ่มเป็นแทว
เลียบเลาะตามทางนั้น ทางซ้ายคือป่าหาเห็ดหาอยู่หากิน ทางขวาเป็นทุ่งนาส่าวที่ต้นสะแบง หว้า ข่อย กะยอม ขึ้นสลับหว่างน่าดูชา เป้าหมายอีกไม่ไกล นาหนองหว่า ที่มูนย่า...
เขาเดินตามทางปูนซีเมนต์ ผ่านบ้านเรือนไทบ้านที่ขยายกันออกมาแทนที่ภาพป่าและนาคราวเด็ก
แต่ยังชัดแจ่มในหัว ...อีกไม่ไกลนัก
ตรงหัวมุมรั้วกำแพงปูนใหม่หมาดที่ก่อปิดล้อมนาแม่ใหญ่เอ่น เขาจะดึงจ่องเชือกควายให้เลี้ยวขวา
ไปสู่นาอีพ่อ...
